Vi rút Rota là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp nặng, nhập viện, thậm chí tử vong ở trẻ nhỏ (đặc biệt 6–36 tháng tuổi). Theo WHO & UNICEF, mỗi năm có hàng trăm ngàn trẻ tử vong vì căn bệnh. Tại Việt Nam, vi rút Rota là nguyên nhân gây ra tiêu chảy cấp ở 20% đến trên 50% trẻ nhỏ trong giai đoạn 2016 - 2023.
Đường lây truyền vi rút Rota
Vi rút Rota là một loại vi rút bền vững cao trong môi trường. Vi rút có thể tồn tại nhiều giờ trên các bề mặt và dụng cụ, và thậm chí ổn định trong phân đến một tuần. Vi rút lây truyền trực tiếp từ phân của người bệnh (hoặc người lành mang vi rút) sang miệng trẻ qua tay, thức ăn, nước uống hoặc các vật dụng bị ô nhiễm. Chỉ cần một lượng rất nhỏ vi rút (khoảng 10 đến 100 vi rút) là đủ để lây nhiễm.
Triệu chứng mắc bệnh
Sau khi bị lây nhiễm từ nguồn bệnh khoảng 2-3 ngày, trẻ biểu hiện các triệu chứng sau:
- Nôn ói: xuất hiện đầu tiên, trước khi có tiêu chảy từ 6-12 giờ, kéo dài trong 2-3 ngày. Trẻ nôn rất nhiều, sau đó bớt dần và tiếp theo đến tiêu chảy.
- Tiêu chảy: đi phân lỏng toàn nước, trắng đục như nước vo gạo, có thể nhầy và không có máu, mùi tanh. Tiêu chảy tăng dần những ngày sau đó, kéo dài trong khoảng thời gian 3-7 ngày. Có thể kèm theo sốt, đau bụng, ho, chảy mũi.
- Dấu hiệu mất nước: khô môi, mắt trũng, khát nhiều, lì bì hay kích thích vật vã, quấy khóc, khám thấy dấu véo da mất nhanh/mất chậm/mất rất chậm, thóp trũng… Trẻ có nguy cơ bị suy kiệt nếu không được điều trị kịp thời.
- Nhiễm toan chuyển hóa: thở mạnh, sâu, môi đỏ.
- Dấu hiệu hạ Kali: chướng bụng, liệt ruột cơ năng, loạn nhịp tim, nhược cơ toàn thân.
- Trẻ dễ bị sụt cân và suy dinh dưỡng do bị mất nước nặng.
Các biện pháp phòng bệnh
Việc phòng bệnh cần được thực hiện chủ động bằng cả vắc xin, vệ sinh cá nhân, vệ sinh thực phẩm và vệ sinh môi trường sống.
- Trẻ em được khuyến cáo sử dụng vắc xin Rota để phòng bệnh. Cha mẹ, người chăm sóc trẻ cần trang bị đầy đủ kiến thức và chủ động đưa con đi uống vắc xin đầy đủ và đúng lịch để bảo vệ trẻ tốt nhất. Hiện nay, vắc xin Rota đã được triển khai miễn phí trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng.
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Ăn đồ ăn chín, uống nước sôi.
- Vệ sinh và khử trùng các bề mặt, vật dụng thường xuyên tiếp xúc, đặc biệt khi có người bệnh.
Điều trị tại nhà với những trẻ không có biểu hiện mất nước
- Bú mẹ với trẻ dưới 6 tháng tuổi
- Bù nước và điện giải bằng oresol, nước cháo muối, súp, nước canh, nước quả tươi,...
- Trẻ lớn: ăn đủ khẩu phần với 4 nhóm thực phẩm (bột, béo, đạm, rau) thức ăn mềm, lỏng, chia nhiều bữa nhỏ
Lưu ý:
- Không tự ý dùng kháng sinh, thuốc chống nôn, cầm đi ngoài
- Uống nước quả công nghiệp, nước có ga, thực phẩm có nhiều đường, ít chất dinh dưỡng, khó tiêu hóa
Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện
- Đưa trẻ đến bệnh khi có một trong các dấu hiện sau:
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi
- Sinh non, có bệnh mạn tính, bị nhiều bệnh cùng lúc
- Sốt ≥ 38oC ở trẻ < 3 tháng tuổi; ≥ 39oC ở trẻ từ 3 - 36 tháng tuổi
- Đi ngoài phân máu/ phân lỏng lượng nhiều, liên tục
- Có dấu hiệu mất nước: mắt trũng, môi lưỡi khô, da khô
- Lừ đừ, mệt mỏi
- Không ăn uống được, nôn ói nhiều
- Có hậu môn tạm
Nếu bạn chưa biết nên bắt đầu chăm sóc sức khỏe con trẻ từ đâu? Đừng lo! Nhà Thuốc Nhân Văn liên kết Phòng khám 90 Dương Đình Nghệ - 90 Dương Đình Nghệ, P. Bình Thới tự hào là địa chỉ tin cậy, luôn sẵn sàng đồng hành giúp cha mẹ chăm sóc sức khỏe đường ruột cho trẻ nhỏ. Từ tư vấn dinh dưỡng, sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa đến các giải pháp khoa học và an toàn – tất cả đều được thiết kế để giúp phụ huynh yên tâm bảo vệ con trước nguy cơ tiêu chảy do vi rút Rota.
Hãy để Nhân Văn đồng hành cùng bạn trong hành trình bảo vệ sức khỏe cho con – từ phòng ngừa đến chăm sóc toàn diện!
💚Trao sức khỏe cho Nhân Văn, bạn sẽ nhận lại sự an tâm mỗi ngày!
